Panajachel en de Chicken bus

De afgelopen week (18 maart) zijn we de eerst dagen druk geweest met het verzamelen van documenten en het analyseren van deze documenten. Het weeshuis heeft redelijk wat op papier staan voor wat betreft de missie, visie, filosofie en de verschillende programma’s die ze voor de jongeren hebben. De vraag is natuurlijk altijd in hoeverre de theorie overeenkomt met de realiteit. Door middel van diepte interviews hopen we daar in de komende weken achter te komen.

Op donderdag vertrokken we alweer richting Panajachel, want zaterdag zou er een bijeenkomst zijn met alle studenten van de uni en de lerares die met haar zus naar Guatemala gekomen is om alle studenten te bezoeken. Het reizen in een ‘Chickenbus’ vind ik één van de mooiste dingen die er zijn. Je zit met z’n allen opgepropt in een oude bus en mensen zitten hier met z’n drieën op een bankje in plaats van met z’n tweeën. Naast de buschauffeur is er altijd een jongen die zich bezighoudt met het geld innen en het roepen naar de mensen waar de bus naartoe gaat en of ze niet mee willen rijden. Deze jongen moet soms letterlijk door de bus heen klimmen om het geld te kunnen innen, want vaak zijn de bussen zo vol dat je echt geen kant meer op kunt. Op de terugweg heb ik zelfs op de onderste tree in de deuropening van de bus gestaan, dat was wel een spectaculaire ervaring. De bussen rijden gigantisch hard en soms voelt het net alsof je in een achtbaan zit, je moet je goed vasthouden om niet uit je bankje te glijden wanneer de bus met een gigantische snelheid door de bergen scheurt. Vaak staat er harde muziek op in de bus (dance/reaggeton/cumbia) en hangt er ondanks de drukte een gezellige sfeer, mensen zijn hier nou eenmaal super sociaal. Tegelijkertijd zijn mensen ook altijd op hun hoede want de bussen staan erom bekend dat ze vaak worden overvallen, op het moment dat je zo’n bus instapt weet je dat je dat risico neemt en moet je je daar ook van bewust zijn. Ik bewaar altijd m’n geld op verschillende plekken op m’n lichaam en zorg dat ik altijd 10 euro heb om af te geven indien nodig. Tot op heden heb ik gelukkig nog nooit iets naars hier meegemaakt, maar ik klop het af, want er is hier echt heel veel geweld. Dat het land lijdt onder zoveel geweld komt hoofdzakelijk door alle drugs die richting de Verenigde Staten gaat en dus ook de Mara’s. (bendes)

We kwamen afgelopen donderdag aan eind van de middag aan in Panachajel, dat is een heel toeristisch dorpje dat aan het meer van Atitlan ligt. We hebben toen de boot naar San Pedro, een ander dorpje, gepakt en daar ’s avonds geslapen in een hotel, in een privé kamer, voor 3,50 euro per persoon. Wow, dat zijn nog eens prijzen!! :-) Op vrijdag hebben we twee andere dorpjes aan het meer bezocht, San Marcos en Santiago. We hebben daar een beetje gerelaxed, over de markt gewandeld en lekker wat gegeten. Zaterdagochtend zijn we terug naar Panajachel gegaan en om 13.00 begon de meeting met de studenten van onze universiteit. Het viel me op hoe goed Marlijne en ik het eigenlijk voor elkaar hebben bij ons project. Veel studenten hadden wel iets te klagen over de onderzoekslocatie of het gastgezin, wij daarentegen zijn echt enorm tevreden over ons project en waar we wonen. We zijn ’s avonds met z’n allen uit eten geweest en nog even op stap gegaan.

Zondagochtend om 07.30 hebben we de bus teruggepakt naar Chimaltenango om vanuit daar weer naar Parramos te gaan. Rond een uur of 10.30 waren we terug in Parramos,precies op tijd voor de algemene familiedag. Eens in de drie maanden wordt deze dag op zondag georganiseerd en het is eigenlijk een beetje een rare dag. Sommige kinderen zijn heel blij want er komt een familielid langs, andere kinderen blijven heel de dag op hun afdeling omdat er niemand voor ze komt en ze zitten de dag dus een beetje uit. En dan zijn er nog kinderen die heel veel hoop hebben dat er iemand langs komt, maar uiteindelijk komt er niemand, wat een enorme teleurstelling betekent. We zagen kinderen heel gezellig samen zitten met hun familie en vroegen ons dan af hoe het mogelijk is dat niemand van die familie voor het kind kan zorgen? We zagen ook kinderen met hele verdrietige gezichtjes bij hun familie zitten, omdat de familie er dan wel was, maar dat was het dan ook wel, daar werd ik persoonlijk wel een beetje verdrietig van. Wij hebben heel de middag rondgelopen om de interactie tussen de kinderen en de families te observeren en daarnaast hebben we nog een tijdje bij de kinderen op de afdelingen gezeten. Sommigen zaten film te kijken, anderen lagen op hun bed of deden een computerspelletje.

NPH is een hele katholieke organisatie, de oprichter is een inspirerende priester die uit de V.S. komt. Wij hebben ook een priester in het huis die Padre Santiago heet. Hij loopt altijd in zwarte kleding rond en is toevallig ook Amerikaans. Hij verzorgt elke zondagochtend een mis en daarnaast voert hij gesprekken met de kinderen over het geloof. Voor het eten gaan de kinderen van een sectie hand in hand in een kring staan en wordt er een Onze Vader en Wees Gegroet Maria gebeden. Overal in het huis vind je foto’s van de oprichter van NPH, mocht je het interessant vinden, hierbij een link met een video die over de oprichter, Padre Wasson, is gemaakt. De video is Engels gesproken en Spaans ondertiteld. http://www.youtube.com/watch?v=wh23wAA7jmw&rel=0

Wat ik echt heel goed vindt aan NPH is dat ze ook nadenken over de toekomst van de jongeren. De jongeren wonen tot de 3e klas middelbare school in het weeshuis en als ze daarna Bachillerato gaan doen, bovenbouw middelbare school, dan gaan ze in een ander meiden- of jongenshuis in Chimaltenango wonen. Chimal is ongeveer 15 min met de bus vanaf hier en een klein stadje. In de huizen hier woon je met zo’n 25-35 jongeren en is er nog steeds een leidinggevende aanwezig die helpt bij problemen en erop toeziet dat iedereen mee doet aan het dagprogramma. Hier staan ze ook rond 05.00 ’s morgens op, moeten ze ook schoonmaken, moeten ze zelf koken, is er gezamenlijk eten, gaan ze naar school, is er tijd om huiswerk te maken en moeten ze werken als er tijd over is. Wanneer je in Chimal woont sta je eigenlijk met één been in NPH en met één been in een wat meer zelfstandig leven. Er wordt met de jongeren geoefend hoe je een sollicitatiegesprek voert en ze worden aangespoord om zelf dingen zoals bankzaken te gaan regelen.

Wanneer de jongeren na de middelbare school verder willen studeren aan de universiteit is er ook een huis in Guatemala waar ze kunnen wonen. In dit huis wordt verwacht dat je helemaal zelfstandig je leven kunt leiden en daar kun je dus opstaan wanneer jij wilt, maak je schoon wanneer je denkt dat dat nodig is en moet je je eigen eten kopen en zelf koken. Het klinkt allemaal heel mooi, maar het is niet zo eenvoudig als het lijkt voor de jongeren. Na zoveel jaar discipline en structuur vinden ze het erg moeilijk om zelf na te denken en zelf beslissingen te nemen. Het niveau op de universiteit ligt hoog voor de jongeren, omdat het onderwijs wat ze op de basisschool en middelbare school gekregen hebben doorgaans niet van een heel hoog niveau is. Het aantal uitvallers in dit hele traject is best hoog, wanneer je het namelijk niet trekt en bijvoorbeeld gedragsproblemen veroorzaakt word je buiten gezet. Wanneer je zwanger raakt moet je ook het huis verlaten en wanneer je op de universiteit je jaar niet haalt mag je niet in het universiteitshuis blijven wonen. Het gebeurt dus dat ex-kinderen alsnog bij de Mara’s terechtkomen en aan geld komen door middel van criminele activiteiten. Daarnaast is er ook een groep die het aardig red en redelijk terecht komt, de jongeren die echt heel succesvol worden, dat zijn er echt maar een paar. Het feit blijft dat ze uit een hele lage sociale klasse komen en dit is hier in Latijns Amerika iets wat telt. Als je uit een hele arme familie komt is het moeilijk om van een dubbeltje een kwartje te worden en zelfs als je het red om de universiteit af te maken is het hier door de crisis lastig om aan het werk te komen en al helemaal als je geen goed sociaal netwerk hebt, dat wil zeggen mensen die jou kunnen helpen bij het vinden van een goede baan.